30 Maw 2023

Wedi'i lleoli ar y lein sy'n cysylltu Treherbert a Chaerdydd, mae gorsaf reilffordd Ystrad Rhondda yn dal un o'r darnau hynaf o offer ar draws ein rhwydwaith cyfan. credir bod peth o'r offer sy'n dal i gael ei ddefnyddio heddiw yn dyddio'n ôl i'r 1930au.

Wrth inni symud ymlaen â’n cynnydd o ran adeiladu Metro De Cymru, byddwn yn moderneiddio’r system hon, er mwyn sicrhau bod gennym wasanaeth dibynadwy ac effeithlon. Er mwyn i hyn ddigwydd rydym wedi cau’r rheilffordd rhwng Pontypridd a Threherbert, i wneud y gwaith sylweddol sydd ei angen ar y rhan hon o’r rheilffordd.

Beth yw'r System Arwyddion Cyfnewid Tocyn?

Mae signalau rheilffordd yn system a ddefnyddir i reoli a rheoli symudiad traffig rheilffordd. Mae'r System Cyfnewid Tocynnau yn fath o signalau rheilffordd sy'n defnyddio gwrthrych ffisegol (tocyn) i ganiatáu i yrrwr trên fynd i mewn i ran benodol o drac sengl.

Ystrad Rhonda yw ein man cyfnewid tocynnau ar hyd Rheilffordd y Rhondda. Mae dau docyn – tocyn sgwâr arian a ddefnyddir ar y daith rhwng Ystrad a Threherbert, a thocyn diemwnt pres ar gyfer y daith rhwng Ystrad a’r Porth.

Wrth i’r trên deithio o’r Porth i Ystrad, bydd gan y gyrrwr docyn diemwnt pres, a fydd yn golygu mai nhw fydd yr unig drên ar y trac sengl rhwng Porth ac Ystrad. Pan gyrhaeddant Ystrad Rhondda, maent yn dychwelyd y tocyn pres, ac yn casglu tocyn sgwâr arian, sy’n caniatáu iddynt deithio ar y trac sengl rhwng Ystrad a Threherbert.

Ni ellir rhyddhau’r tocynnau os oes tocyn yn cael ei ddefnyddio gan drên arall yn barod – dim ond un tocyn arian, ac un tocyn pres sydd allan ar y lein ar unrhyw adeg, gan sicrhau mai dim ond un trên sydd allan ar bob rhan o’r trac ar unrhyw adeg.

Beth sy'n cael ei ddisodli?

Mae'r System Cyfnewid Tocynnau yn cael ei disodli gan signalau golau lliw, yr un system a ddefnyddiwn ar draws ein rhwydwaith. Gan weithio yn debyg iawn i oleuadau traffig, mae signalau golau lliw yn defnyddio goleuadau coch, gwyrdd a melyn i roi gwybod i yrwyr pryd i symud ymlaen, aros neu stopio.

Pam fod y newid hwn mor bwysig?

Bydd y gwaith moderneiddio mawr hwn ar y lein yn caniatáu ar gyfer mwy o drenau ar ein rhwydwaith, gan ddarparu gwasanaeth mwy rheolaidd ac effeithlon rhwng Treherbert a Phontypridd. Bydd buddsoddi yn y Metro hefyd yn caniatáu gwell cysylltiadau rhwng gwahanol fathau o drafnidiaeth, mwy o gapasiti, gwasanaethau mwy hygyrch, cyflymach a gwyrddach yn ogystal â gwella cysylltedd yn sylweddol gan ddarparu gwell mynediad at swyddi, hamdden a chyfleoedd eraill i bobl Cymru.

Pam fod y llinell ar gau cyhyd?

Nid tasg fach yw diweddaru’r System Cyfnewid Tocynnau i system drydan a bydd yn cynnwys:

• Dargyfeirio'r prif gyflenwad nwy a dŵr enfawr sy'n ein rhwystro rhag gwneud gwaith Offer Llinell Uwchben (OLE)
• Gosod offer OLE, mae hyn yn cynnwys gwaith gosod sylfaen, gosod mast a gwifrau
• Adeiladu platfformau gorsaf newydd yn Nhreherbert, Ynysywen a Dinas Rhondda
• Gosod tracl newydd ar hyd y lein a dolen basio newydd rhwng Ynysywen a Thrherbert
• Adeiladu pont droed newydd yn Ynysywen a Dinas Rhondda
• Toiledau newydd ac wedi'u hadnewyddu, ystafelloedd aros, llochesi a gosod neu uwchraddio mannau cymorth, camerâu teledu cylch cyfyng, Peiriannau Gwerthu Tocynnau (“TVMs”), dilyswyr tocynnau clyfar, Wi-Fi a System Gwybodaeth Cwsmeriaid (“CIS”) yn Nhreherbert

A fydd gwasanaeth bws newydd?

Yn ystod y gwaith, bydd gwell gwasanaeth bws newydd i deithwyr. Bydd yr amserlen bws yn lle trên yn cynnwys:

• Patrwm amserlen “craidd” o un bws bob 30 munud, yn galw ym mhob gorsaf.
• Gwasanaeth lled uniongyrchol yn y bore a'r prynhawn er mwyn lleihau amseroedd teithio a chreu mwy o le.
• Cynllun ysgol pwrpasol ar gyfer Ysgol Gyfun Treorci.
• Gwell darpariaeth ar gyfer digwyddiadau arbennig gan gynnwys y Nadolig.
• Gwasanaethau sy'n rhedeg yn hwyrach ar ddydd Iau, dydd Gwener a dydd Sadwrn o Gaerdydd Canolog i gymoedd y Rhondda – tua 45 munud yn hwyrach na'r ddarpariaeth rheilffordd bresennol.

Beth sy'n cael ei wneud i'r hen System Cyfnewid Tocynnau?

Yn Trafnidiaeth Cymru, rydym yn bwriadu gweithio gyda chymunedau a sefydliadau eraill i nodi eitemau o ddiddordeb a gwerth treftadaeth, megis peiriannau tocynnau Lein Treherbert.  Gan ddilyn arfer da a chanllawiau, rydym ar hyn o bryd yn archwilio trefniant cadwraeth ar gyfer yr eitemau hyn ac rydym yn gwerthuso'r rhain yn unol â hynny.

Eisiau dysgu mwy am Fetro De Cymru a beth mae'n ei olygu i chi a'ch cymuned? Ewch i'n tudalen Metro am ragor o wybodaeth: Metro | Transport for Wales (tfw.wales)